Jerzy Besala Reihenfolge der Bücher

Polacy i Litwini – tak bliscy, a bywało, że tak dalecy. Przez setki lat w braterskich uściskach, ale też w sporach pełnych podejrzeń – mimo to sobie potrzebni. Najpierw z powodu zagrożenia ze strony zakonu krzyżackiego, a potem państwa moskiewskiego. Tworzący od 1569 roku jedną Rzeczpospolitą Obojga Narodów, różnie pojmowaną przez historyków litewskich i polskich. Przez wieki wspólne dzieje i czas zacierały różnice. Elementem cementującym była polskość: język, kultura, instytucje polityczne, obyczajowość. Jednak w dobie idei państw narodowych w XIX wieku spoiwo to szybko zwietrzało. Aby odrodzić się jako państwo niezależne, Litwa nacjonalistyczna musiała rozerwać ów kokon polskości. Chciała sięgnąć jak najgłębiej w dzieje, by dowieść nie tylko swej samodzielności, lecz także wielkości. Postać Jagiełły, który doprowadził do unii w Krewie 1385 roku ze słynnym applicare, jest rysowana przez wielu historyków litewskich w ciemnych barwach i kontrastuje z jasnym obrazem wielkich książąt Witolda Kiejstutowicza, Giedymina, Mendoga, Olgierda. Jerzy Besala przygląda się dziejom ziem litewskich, skupiając się na terenach dawnej Auksztoty i Żmudzi, które obecnie zajmuje Litwa – od średniowiecza, przez czasy Jagiellonów i Rzeczypospolitej Obojga Narodów, po rozbiory i XX wiek. Barwnie przybliża mało znane fakty, miejsca i postaci, które miały istotne znaczenie dla państwa litewskiego i polskiego.

Alkohol i ludzie uwikłani w trudną rzeczywistość – alkoholowe dzieje Polski w czasach PRL-u Na konferencji w Jałcie w lutym 1945 roku „wielka trójka” - prezydent Delano Roosevelt, premier Winston Churchill i generalissimus Józef Stalin - ustaliła ład powojenny, w tym w Polsce. Strony zobowiązały się, że Rzeczpospolita będzie krajem niepodległym i demokratycznym, a wyłoniony Rząd Tymczasowy miał przeprowadzić wolne wybory. Ale dla Stalina ustalenia jałtańskie były jedynie przystankiem do realizacji własnych planów - uzależnienia Polski od ZSSR i stopniowej komunizacji. Tak nadchodziły czasy PRL-u. Niniejszy tom odmalowuje przejawy pijanego życia w Polsce Ludowej. Z jednej strony wyżyny władzy, gdzie od Bieruta przez Gomułkę po Jaruzelskiego rządzili abstynenci albo ludzie świadomi skutków działania alkoholu, z drugiej – picie na umór wśród robotników rolnych w PGR-ach czy chłoporobotników. Alkohol okazuje się świetnym budulcem do opowieści o PRL-u, zarówno w wymiarze politycznym, społecznym, jak i kulturowym.

Państwa, narody czy plemiona tworzą mity i legendy, które uzasadniają ich istnienie i przydają im nadprzyrodzonego wymiaru. Nie inaczej jest z nami, Polakami. Nasi przodkowie przed wiekami wierzyli, że polskie dzieje nie zaczęły się od Mieszka I, lecz od od biblijnego Noego i jego synów. Dowodzili tego liczni kronikarze, a szlachta przyjmowała ich wywody przekonana, że jest narodem wybranym potomkami legendarnych Sarmatów. Polacy mieli też być wybrańcami Boga i w roli przedmurza bronić katolicyzmu przed islamem. Ten sam Bóg doprowadził do upadku Rzeczypospolitej, aby dzięki polskiej ofierze, odkupieniu na wzór Chrystusowego, odrodził się nowy, lepszy świat pisali w XIX wieku na emigracji romantyczni poeci z Mickiewiczem na czele.

KOGO UZNAĆ W DZIEJACH POLSKICH ZA POSTAĆ KRYSZTAŁOWĄ? A KOGO ZA OSOBISTOŚĆ ZE SKAZĄ? I CZY W OGÓLE JEST MOŻLIWY TEGO RODZAJU PODZIAŁ? CZY ISTNIAŁ W DZIEJACH NASZYCH JEDNOZNACZNIE „LEPSZY” I „GORSZY SORT POLAKÓW”? Książka opowiada o właśnie o takich „lepszych” i „gorszych”. Autor, śledząc losy i decyzje królów, hetmanów, prymasów, wysokich urzędników, agentów, urzędników etc., ukazuje jak bardzo zawodne są tego typu rozróżnienia. Ludzie uwikłani w historię często musieli wybierać między złem a gorszym złem, a nie tylko między dobrem a złem; między chęcią polepszenia swego bytu a wiernością. W książce są naszkicowane są z tej perspektywy m.in. postacie Jagiellonów, agentów księcia Albrechta Hohenzollerna, Jana Kazimierza, Hieronima Radziejowskiego, Stefana Czarnieckiego i innych kontrowersyjnych osobistości z kart naszych dziejów.

Kr�lowa Bona miała przed sobą jeszcze długie życie, kiedy niefortunnie upadła z konia podczas polowania. Niestety poroniła drugiego syna i nie mogła mieć już więcej dzieci. Tym samym ostatnim potomkiem rodu został siedmioletni chłopiec ?Zygmunt August. Kiedy ostatniemu z Jagiellon�w dziecka nie dały ani dwie siostry Habsburżanki, ani ukochana Barbara Radziwiłł�wna, w Krakowie wybuchła prawdziwa panika ?chorego, cierpiącego kr�la, donoszono do kolejnych nałożnic, przerzucano z jednej dziewki na drugą, a dw�r zaczął zmieniać się w zbiorowisko szarlatan�w, mag�w, bab i czarownic, kt�re miały podtrzymać gasnące siły Zygmunta Augusta? Książka Jerzego Besali to barwna, porywająco napisana, panorama ostatnich chwil Imperium Jagiellon�w. Jedna z najważniejszych bitew w historii Polski nie została przegrana na polu walki, ale w zaciszu łoża kr�lewskiej komnaty.

Kontynuacja niezwykle poczytnych Alkoholowych dziej�w Polski. Czasy Piast�w i Rzeczypospolitej szlacheckiej.Wiek XIX to czasy przełomu cywilizacyjnego, także w produkcji i piciu alkoholu. Staropolskie biesiadowanie odchodziło w niepamięć, węgrzyna zastępował coraz częściej szampan, w dobrym towarzystwie nie wypadało pić w�dki, a arak najczęściej dolewano do herbaty.Jerzy Besala barwnie opisuje, jakie były nowe wzorce, mody i trunki w r�żnych warstwach społecznych i wojsku, w jaki spos�b pito i jakie były motywy spożywania alkoholu, nie zapominając przy tymo tle zdarzeń i wiernie oddając ducha czas�w.

Książka przybliża dzieje, miejsca, rody i postaci ziem ukrainnych mniej więcej do końca trwania Rzeczypospolitej szlacheckiej. Dotyka też kwestii kozackiej i wpływu mołojeckich powstań na los poszczeg�lnych miejscowości.W dziejach ukrainnych przewija się ponadto wątek bezustannych najazd�w tatarskich, walk wewnętrznych między atamanami kozackimi, zwolennikami Rzeczypospolitej i Rosji, co doprowadziło Ukrainę do czas�w 'Ruiny' w końcu XVII w.Podobnie jak w Polsce wyniszczające wojny doprowadziły na Ukrainie do zrujnowania bądź zawłaszczenia polskich d�br kultury, kt�re dopiero teraz są powoli odnawiane lub rekonstruowane. Niech zatem ta książka będzie r�wnież cegiełką przypominającą o polskiej obecności i polskich korzeniach dziej�w Ukrainy.

Helena od wiek�w była i jest jednym z najpopularniejszych imion. Wabi magicznym czarem: po grecku imię to oznacza ?blask Księżyca?. Srebrny Glob był źr�dłem fascynacji, wyobrażeń i uosobieniem bogiń Selene i Luny w mitologii greckiej i rzymskiej.Zaobserwowano też związek miesięcznej dolegliwości kobiecej ze zmniejszaniem się lub powiększaniem tarczy Księżyca, tym bardziej więc skojarzono go z tajemnicą kobiecości.

Każda epoka kreuje własną wizję miłości, niekiedy czyniąc tak wbrew samej naturze tego uczucia i pragnieniu dobrostanu, do kt�rego zmierza człowiek.�Jerzy Besala w piątym, ostatnim tomie swej pracy bada przekształcanie się relacji kobiet i mężczyzn w XIX i XX wieku, kiedy to wzniosłe uczucia prowadziły dialog z ?chytrością rozumu?. Kontekstami kulturowymi i politycznymi są tutaj między innymi romantyzm, nacjonalizm, socjalizm, komunizm, faszyzm, feminizm, genderyzm.�Autor podkreśla wpływ filozof�w, poet�w, pisarzy na pojmowanie najpiękniejszego z uczuć i związane z tym lęki, jak u Henryka von Kleista czy S�rena Kierkegaarda. Przygląda się miłości tw�rc�w i realizator�w dwudziestowiecznych system�w opresyjnych, by doprowadzić swą opowieść do czas�w ?rewolucji seksualnej? lat 60., hippis�w i epoki ?ponowoczesności?, cechującej się narastającą falą tak zwanych singli i pr�bami wprowadzenia queeryzmu do heteronormatywnego myślenia.

Znany autor i historyk odsłania tajemnice związane z aferami i zagadkami kryminalnymi Rzeczypospolitej szlacheckiej.Erudycja, pouczająca treść i barwne tło obyczajowe, to niewaąpliwe zalety tej arcyciekawej książki.