Göran Rosenberg ist ein schwedischer Journalist und Autor, dessen Werk tief von den Erfahrungen seiner Familie als Überlebende des Holocaust geprägt ist. In seinen Schriften erforscht er tiefgründige Themen wie Erinnerung, Identität und die anhaltenden Auswirkungen historischer Traumata auf die Gegenwart. Rosenbergs literarischer Ansatz zeichnet sich durch scharfe Beobachtungsgabe und eine meisterhafte Fähigkeit aus, persönliche Erzählungen in breitere soziale und historische Kontexte einzubetten. Seine Werke bieten eine nachdenkliche Auseinandersetzung mit der menschlichen Verfassung und der komplexen Beziehung zwischen Vergangenheit und Gegenwart.
Das Buch von Göran Rosenberg vereint die historische Analyse mit der Subjektivität. Rosenberg berichtet am Anfang über seine Kindheit in Schweden und die Einwanderung nach Israel. Von Beginn an zeigt Rosenberg seine Meisterschaft in der Verknüpfung der eigenen mit der politischen Geschichte. Er beleuchtet die Anfänge des Zionismus im 19. Jahrhundert im ersten Teil seines Buches, der den Titel »Exodus« trägt. Es folgt »Das Gelobte Land«, und die nachfolgenden Kapitelüberschriften nennen die verschiedenen Themen: »Ein Land wie alle anderen«, »Ein besseres Land«, »Ein größeres Land« und schließlich »Ein Land am Ende der Zeit«. Immer ging es in der Ideengeschichte des Zionismus um das Land - aber welches? Am Leitfaden dieser Frage entwickelt Rosenberg seine Geschichte des modernen Israels. Am Ende steht der Anfang: »Das jüdische Problem«, Reflexionen über das Judentum nach dem Holocaust.
Zwölf Jahre alt war Göran Rosenberg, als sein Vater sich das Leben nahm. Nun, fünf Jahrzehnte später, zeichnet der Sohn das Leben des ihm beinah Unbekannten nach wie in einem literarischen Phantombild – erstellt aus Erinnerungen und so kargen wie bedeutsamen Spuren. Rosenberg wurde 1948 in der schwedischen Kleinstadt Södertälje geboren. Eine fast normale Kindheit – bis er langsam verstand, dass seine Eltern anders, jüdisch, waren, dass sie Auschwitz überlebt hatten, bevor sie eine neue Existenz aufbauten, die sein Vater nicht lange ertrug. Dieses hoffnungslos gerettete Leben versucht Rosenberg zu begreifen: Er vollzieht den Weg seines Vaters nach, besucht Gedächtnisorte und vergessene Leidensstationen, das ehemalige Ghetto von Lódz, das Arbeitslager der Firma Büssing bei Braunschweig, Auschwitz. «Ein kurzer Aufenthalt» ist ein Erinnerungsbuch, Recherche und große Literatur, die sich einer zerbrochenen Biographie und der Frage nach der Möglichkeit des Lebens überhaupt in einer sensiblen, fesselnden und hochpoetischen Sprache nähert. Ein wichtiges, dringliches Buch, das uns nicht nur die Schrecken des zwanzigsten Jahrhunderts, sondern die menschliche Existenz selbst besser begreifen lässt.
Zwölf Jahre alt war Göran Rosenberg, als sein Vater sich das Leben nahm. Seine Eltern hatten Auschwitz überlebt, bevor sie sich in Schweden ein neues Dasein aufbauten – das der Vater nicht lange ertrug. Fünf Jahrzehnte später folgt Göran Rosenberg seinen Spuren. Eine Reise in die Kindheit, in die Erinnerung – und die berührende Suche eines Sohnes nach seinem Vater. Ein wichtiges, dringliches Buch, das uns nicht nur die Schrecken des 20. Jahrhundert besser begreifen lässt, sondern die menschliche Existenz selbst.
A poignant memoir explores the harrowing journey of a father striving to rebuild his life after surviving Auschwitz, set against the backdrop of a small industrial town in Sweden. The narrative delves into themes of trauma, resilience, and the complexities of father-son relationships, reflecting on the lasting impact of the Holocaust. This powerful account, recognized with the esteemed August Prize, offers a deeply personal perspective on survival and the struggle to find hope in the aftermath of unimaginable loss.
The biography presents a compelling portrait of Marcus Ehrenpreis, a pivotal Jewish leader whose vision for Zionism transcended nationalism, aiming instead for a spiritual and cultural renaissance of Judaism. Born in Ukraine in 1869, he served as a key figure during significant historical moments, including the first Zionist Congress and the Nazi era. Gèoran Rosenberg explores Ehrenpreis's quest to connect Jewish identity with broader humanity, reflecting on the complexities of Jewish existence in Europe and the evolving nature of Zionism against the backdrop of the Holocaust and the formation of Israel.
Kraj utracony. Moja historia Izraela to osobiste spojrzenie na dzieje państwa
żydowskiego, ale także gruntowna analiza idei stojącej za jego powstaniem.
Autor szuka jej historycznych korzeni, śledząc losy państwotwórczego mitu od
biblijnego wygnania i obietnicy powrotu, przez ruch syjonistyczny i Holokaust,
aż po polityczne decyzje ostatnich dekad. Wiedzie czytelnika poprzez czasy
żydowskiej emancypacji, oświecenia, socjalizmu i nacjonalizmu. Pisze o
apokaliptycznym cieniu Zagłady, radykalnym syjonizmie budowniczych państwa i
sednie konfliktu palestyńskiego, ale też o rozdarciu pomiędzy koncepcją
agresywnego wzrostu terytorialnego a nadzieją na pokój i normalizację. To
książka nie tylko o Izraelu jako nowoczesnym państwie, ale też o jednej ze –
zdaniem autora – najbardziej wpływowych utopii naszych czasów. Osobiste
wspomnienia łączą się tu z próbą odpowiedzienia na pytanie, na ile Izrael jest
spełnieniem mitu Ziemi Obiecanej, a na ile krajem zagubionym we własnej
utopijności.
Ojciec przeżył ł�dzkie getto, Auschwitz i marsz śmierci. Był jednym z
ocalonych z Zagłady. Czerwony Krzyż przetransportował go do małej szwedzkiej
miejscowości. Dotarł tam latem 1945 roku. To miał być tylko przystanek przed
dalszą podr�żą w poszukiwaniu swojego miejsca na ziemi. Niestety, do końca
życia leczył się z Auschwitz i na Auschwitz zmarł. Goran Rosenberg wyruszył w
drogę śladami zmarłego ojca. Jest kronikarzem opisującym wysiłek budowania
nowego życia w cieniu przeżytej traumy. Życia w społeczeństwie, kt�re
odwr�ciło się plecami od ocalonych. Kr�tki przystanek w drodze z Auschwitz to
odkrywanie pamięci - pamięci ojca i dziecka, pamięci o czasie i miejscu.
Książka została wyr�żniona Nagrodą Augusta 2012. ?Pisanie poezji po Auschwitz
jest barbarzyństwem? ? powiedział w 1945 roku Theodor Adorno. Paul Celan
udowodnił, że po Zagładzie mogą powstać piękne i wstrząsające wiersze, ale nie
można dalej żyć. Auschwitz zabija nawet wiele lat po wojnie ? pokazali Jean
Am�ry, Primo Levi, Bogdan Wojdowski i wielu innych. Był wśr�d nich Dawid
Rosenberg, ojciec G�rana. Ojciec opuścił go w 1960 roku ?w trzydziesty si�dmym
roku życia, ścigany czasem Zagłady? ? podaje lakonicznie G�ran Rosenberg w
swej poprzedniej, fascynującej i kontrowersyjnej książce o Izraelu. Teraz
poświęca się temu tematowi całkowicie. ?Kr�tki przystanek w drodze z
Auschwitz? (?ponieważ Auschwitz jest miejscem, gdzie wszystkie pociągi stają
za wcześnie i ostatecznie?) to książka niezwykła. Pamiętnik z dzieciństwa,
esej o pamięci Zagłady, tkwiącej w ocalałych, bo wszakże ?ocalenie nie jest
normalnie stanem constans, lecz stanem doraźnym? i o dorastaniu tak zwanego
drugiego pokolenia w ciągłym cieniu Zagłady. Michał Sobelman
Kraj utracony. Moja historia Izraela to osobiste spojrzenie na dzieje państwa
żydowskiego, ale także gruntowna analiza idei stojącej za jego powstaniem.
Autor szuka jej historycznych korzeni, śledząc losy państwotwórczego mitu od
biblijnego wygnania i obietnicy powrotu, przez ruch syjonistyczny i Holokaust,
aż po polityczne decyzje ostatnich dekad. Wiedzie czytelnika poprzez czasy
żydowskiej emancypacji, oświecenia, socjalizmu i nacjonalizmu. Pisze o
apokaliptycznym cieniu Zagłady, radykalnym syjonizmie budowniczych państwa i
sednie konfliktu palestyńskiego, ale też o rozdarciu pomiędzy koncepcją
agresywnego wzrostu terytorialnego a nadzieją na pokój i normalizację. To
książka nie tylko o Izraelu jako nowoczesnym państwie, ale też o jednej ze –
zdaniem autora – najbardziej wpływowych utopii naszych czasów. Osobiste
wspomnienia łączą się tu z próbą odpowiedzenia na pytanie, na ile Izrael jest
spełnieniem mitu Ziemi Obiecanej, a na ile krajem zagubionym we własnej
utopijności. „Nie ma drugiego skrawka ziemi, który mieściłby tyle strasznych
wspomnień i tyle wiary we wzniosłe ideały, tyle dumy i odwagi przemieszanej z
lękiem i determinacją. I nie ma innego kraju, którego historia byłaby bardziej
spleciona z historią Polski, na dobre i na złe. Książka Görana Rosenberga,
syna polskiej Żydówki, to opowieść o wielkiej i tragicznie zawiedzionej
nadziei na Państwo Sprawiedliwe. Trzeba głębokiej wiedzy, prawdziwej
namiętności i ogromu współczucia — także dla Palestyńczyków — żeby o Izraelu
pisać tak mądrze i przejmująco.” Maciej Zaremba „Tylko jedna litera po
szwedzku odróżnia słowo „obiecana” od słowa „utracona”. Książka Rosenberga to
osobista opowieść o tym, jak utracił on wiarę w Izrael – ziemię obiecaną.
Obiecaną narodowi żydowskiemu, a więc i jemu. To przejmujący i uczciwy portret
zawiedzionych nadziei całego pokolenia europejskich Żydów, którzy wierzyli, że
Izrael będzie ucieleśnieniem ich marzeń. To znakomity esej, w którym historia
osobista miesza się z historią powszechną. Ale to nie jest historia Izraela.
To historia złudzeń, których Izrael padł ofiarą.” Konstanty Gebert
„Autobiografia, która jest równocześnie analizą utopii i mesjanistycznych
wizji naszych czasów, nie tylko Izraela.” „Dagens Nyheter” „Po odłożeniu
książki ma się pewność, że to klasyk. Książka odważna, mądra i uczciwa. Wiele
można się z niej dowiedzieć o sednie izraelskiego dramatu.” „Expressen”
„Poruszająca książka o wielkim rozczarowaniu. […] Rosenberg, intelektualista o
niezależnym umyśle i ogromnej wiedzy, pasjonująco opowiada o Izraelu.”
„Aftonbladet”