Frajlich Anna Reihenfolge der Bücher

W ankiecie poetyckiej ogłoszonej przez Politykę utwór Wisławy Szymborskiej zatytułowany Radość pisania uzyskał nieoficjalny tytuł najpiękniejszego wiersza napisanego w języku polskim po wojnie. W tej samej ankiecie autorka wiersza uzyskała drugie miejsce w kategorii poeta poetów. Tak wysoka lokata w ankiecie nie jest niespodzianką, ponieważ będąc poetą poetów, jest Szymborska także poetą czytelników. Na długo zanim krytycy zaczęli poświęcać jej należną uwagę, czytelnicy szukali wierszy poetki w pismach i jej książek w księgarniach. Na długo zanim krytycy zdecydowali, jakie jest miejsce Szymborskiej na skali od poezji ultraawangardowej do tradycyjnej, czytelnicy wiedzieli, że osiąga ona doskonałą równowagę pomiędzy tymi skrajnościami i bez stwarzania nowego języka potrafi zadziwić nowoczesną, fascynującą techniką językową. Anna Frajlich

W swoich wczesnych lirykach Anna Frajlich eksploruje problem istnienia na granicy ojczyzny i obczyzny, ukazując zmienne nastawienia między negacją a afirmacją. Poszukuje dystansu do niedogodności swojego położenia, rozumiejąc, że kształtowanie własnego „ja” w nowych warunkach wiąże się z artystycznym wyrazem. Doświadczenie emigracji rzuca nowe światło na osobiste przeżycia, a poetka unika stereotypów emigracyjnych oraz nostalgicznej lamentacji. Zmiany w bliskich relacjach, niepewność perspektywy i niepokój związany z brakiem zakorzenienia stają się wyzwaniem, które trzeba oswoić. W tym procesie wspierają ją fikcjonalne opowieści, malarskie przedstawienia oraz muzyczne formy, które, przefiltrowane przez biografię, stają się prawdziwe. Biografia poetki jest nierozerwalnie związana z tworzonym przez nią światem. Władając metaforą i sugestywnym obrazem, artystka łączy realistyczne obserwacje z sensualnym odbiorem rzeczywistości, sięgając po konkretne daty i fakty. Jej wiersze są nasycone empirycznym doświadczeniem, co czyni ją zarówno realistką, jak i wnikliwą poetką.

W lirykach Anny Frajlich kategoria zamieszkiwania tworzy prywatną kronikę, wyzwala refleksje o czasie utraconym, płynącym i odzyskanym. Być i mieszkać to filozoficzne zadanie wyznaczania sensu i rozumienia losu podczas wędrówki po labiryncie niejasnych przypadków. Poetka stara się uniwersalizować własne doświadczenia, skłaniając się ku dociekaniom egzystencjalnym i metafizycznym, posługując się stylem elegijnym. Namysł nad dawnymi dziejami oraz współczesną historią nie zachęca do prognoz zbyt optymistycznych. Pojedynek z odpychającym i fascynującym miastem powraca jako temat poetycki. Niepokój wędrowania i lęk przed bezdomnością nie wypełniają jednak bez reszty odczuć mówiącej, gdyż w odwiedzanych przestrzeniach znajduje coraz częściej enklawy piękna. W dziełach malarskich i literackich poetka poszukuje wartości niezmiennych, niezależnych od historii oraz bieżącego życia. Świat natury, w trwaniu i ciągłej zmianie, poddawany jest uważnej obserwacji. Frajlich potwierdza fascynacje żywiołami ziemi i powietrza. Jej przewrotny humor, gra konceptem oraz zabawa słowem wspierają problematykę serio, łącząc się z bystrą krytyczną obserwacją. Zakłócona tożsamość, wynikająca z pomieszania języków, kultur oraz czasów, jest źródłem cierpienia, ale także wzbogaca artystyczne świadectwa niezwykłego życia w podróży.

W twórczości poetyckiej Anny Frajlich, wyprawy w przeszłość, zarówno podejmowane z własnej woli jak te mimowolne, niekiedy oniryczne, natrętne i obsesyjne – okazują się nie tyle celem, ile drogą do zbadania fenomenu pamięci. Bezwładny rejs, choć nie z prądem, ale pod prąd czasu, napotyka wyrzucone na brzeg znajome szczątki, pośród których odnaleźć można jeszcze cenne pamiątki – obok bezwartościowych albo znaczących lecz również niechcianych, bo najbardziej bolesnych. Każdy powrót czy jego najskromniejsza namiastka staje się jednak dowodem istnienia w świecie, gdyż „Pamięć pierwsza / schodzi do grobu”. Chciałoby się rzec: pamiętam – więc jestem. Ale poetka sparafrazuje Descartesa jeszcze dobitniej: „Boli mnie / więc jestem”. z posłowia Piotra Michałowskiego