Szymański Władysław Bücher

Żyjemy w czasie kumulowania się globalnej nierównowagi finansowej, handlowej, płatniczej, demograficznej, surowcowej, ekologicznej. Rozpadowi ulega ład świata, który opierał się na filarze państwa narodowego, ale nie potrafiliśmy stworzyć nowej spójnej formy funkcjonowania systemu światowego epoki globalnej. Świat nigdy nie musiał stawiać czoła tylu wyzwaniom w tym samym czasie. Nastał czas jakościowych przewartościowań, który uzasadnia istotne przemiany nie tylko w teorii, ale również w systemie społecznych wartości. Celem książki jest sięgnięcie do źródłowych, systemowych, ustrojowych i strukturalnych przyczyn narastającej niestabilności gospodarczej, a jednocześnie przedstawienie działań służących neutralizacji i wyeliminowaniu niektórych jej przyczyn.

Książka jest adresowana do osób zainteresowanych poszukiwaniem źródeł procesów, które doprowadziły do obecnego światowego kryzysu, czyli do tych, którzy są przekonani, że bez prawidłowej i wszechstronnej diagnozy źródeł choroby leczenie musiałoby skupić się na likwidacji objawów, a nie przyczyn. Wtedy też nie tylko nawroty zjawisk kryzysowych byłyby pewne, ale kolejne jego odsłony bardziej dramatyczne. Autor zdaje sobie sprawę, że pisanie książki o kryzysie w czasie jego trwania to pogodzenie się z faktem, że wiele hipotez i pytań dopiero zostanie zweryfikowanych. Jest jednak głęboko przekonany, że takie hipotezy i pytania trzeba formułować i stawiać właśnie dziś, bo to dziś potrzebna jest pogłębiona dyskusja, od której zależy nie tylko sposób naszego myślenia, ale i działania.

Ostatnie 30 lat to czas kumulacji jakościowych zmian w wielu sferach. Narasta asymetria między postępującymi zmianami a zdolnością do uświadomienia sobie tych zmian i umiejętnością odpowiednie o dostosowania się do nich. Rośnie rola przedsięwzięć naukowych, edukacyjnych, medialnych i politycznych, których celem jest ograniczenie tej asymetrii. W tym nurcie mieści się prezentowana książka. Rozumienie otaczającej nas rzeczywistości jest wartością samą w sobie, gdyż kształtuje racjonalne postawy i zachowania. Współcześnie nie jest to łatwe, gdyż świat wszedł w epokę nieciągłości, a więc zmian gwałtownych, nieewolucyjnych i niespodziewanych. Opóźnienie w rozumieniu istoty współczesnych zmian globalizującego się świata kreuje niedobre, a często wręcz niebezpieczne, postawy populistyczne. Jeśli się temu nie przeciwstawimy, to sprawdzą się przepowiednie, które mówią, że jeżeli wiek XX był wiekiem totalitaryzmów, to wiek XXI będzie wiekiem ekstremalnych populizmów.

W publikacji przedstawiono wielkie wyzwania i zagrożenia w poszczególnych sferach światowego życia społeczno-gospodarczego, które przyczyniają się do narastającej niewydolności instytucjonalnej, politycznej i świadomościowej, utrudniającą lub uniemożliwiającą rozwiązanie wzrastających problemów. Mamy globalizację, a nie mamy podstaw do działań zgodnie z racjonalnością globalną, w czasie gdy kumulują się różne bariery i wyzwania. Autor nie tylko postrzega różnorodne niesprawności i bolączki, ale próbuje sięgać do generalnych przyczyn systemowych powstawania i narastania problemów.