Development of motorization going hand in hand with elimination of internal
market boundaries causes a significant increase of transboundary road
accidents. Such accidents force the need to create an effective system of
institutional victim protection. This monograph is the result of a systematic
approach. It was created with the interests of protecting victims of road
accidents, done so by overcoming interdisciplinary barriers. Those which exist
between law and economics. As well as those between law and management.
Compensation for such accidents should be correlated to prevention. It is
important to perceive the complementary role of road safety to the ex post
financing of the cost of road accidents.
Leksykon prawa finansowego jest pierwszym tego typu opracowaniem informacyjnym
zawierającym nie tylko, w ułożonych alfabetycznie krótkich jednostkach
tekstowych, definicje nominalne z zakresu trudniejszego słownictwa, lecz także
podstawową wiedzę z dziedziny prawa finansowego. Publikacja nie jest
wyczerpującym kompendium wiedzy ze wspomnianej dziedziny. Jest jedynie
zwróceniem uwagi na doniosłe znaczenie obowiązujących pojęć. Autorzy
prezentują najbardziej podstawowe, ich zdaniem, pojęcia występujące na gruncie
obowiązującego prawa finansowego. Szczególny charakter prawa finansowego
należy łączyć przede wszystkim z istotą zjawisk będących przedmiotem regulacji
prawnych z tego zakresu. Prawo finansowe to ogół regulacji prawnych
obejmujących procesy gromadzenia i wydatkowania środków pieniężnych na
określone cele. Wkracza ono zarówno w sferę publiczną, jak i niepubliczną.
Prawo finansowe obejmujące sferę publiczną przyjęto określać publicznym prawem
finansowym. Podstawowym elementem wyróżniającym publiczne prawo finansowe jest
prawno-ekonomiczne pojęcie własności. W ścisłym znaczeniu własność publiczna
to własność podmiotów prawa publicznego, czyli państwa, jednostek samorządu
terytorialnego i zakładów publicznych. Publiczne prawo finansowe jest
dziedziną niezwykle obszerną, złożoną, a nawet skomplikowaną. Nie ma przy tym
jednorodnego charakteru, ponieważ w ramach publicznego prawa finansowego można
wyróżnić zwłaszcza prawo: walutowe, budżetowe, podatkowe, celne, bankowe,
dewizowe, ubezpieczeniowe. Trzeba też dostrzec pojawienie się nowego działu
prawa finansowego, jakim jest prawo rynku finansowego. Regulacje prawne tego
rodzaju znacznie wykraczają poza prawo krajowe. W grę bowiem wchodzi rynek
finansowy Unii Europejskiej i konieczność zapewnienia jego stabilności oraz
bezpieczeństwa. Regulacje prawne obejmujące procesy gromadzenia i wydatkowania
środków pieniężnych sfery niepublicznej można określić niepublicznym prawem
finansowym. Występują tu różne kategorie podmiotów, zwłaszcza osoby fizyczne,
przedsiębior-cy prywatni, przedsiębiorstwa i banki państwowe, partie
polityczne, fundacje, stowarzyszenia, kościoły i związki religijne. Oddany do
rąk Czytelników Leksykon prawa finansowego należy traktować jako podstawowy
ele-ment edukacji z dziedziny prawa finansowego. Jest on przeznaczony przede
wszystkim dla studentów mających ów przedmiot w programie studiów praw-
niczych. Niewątpliwie będzie on również pomocą przy studiowaniu przedmiotu
finanse na kierunkach ekonomii i zarządzania. Należy przypuszczać, że będzie
mógł być wykorzystany także w zakresie stosowania prawa finansowego przez sądy
i organy administracji finansów publicznych różnego szczebla. Leksykon prawa
finansowego został opracowany przez pracowników Wydziału Prawa i Administracji
Uniwersytetu Gdańskiego oraz pracowników Wydziału Prawa Wyższej Szkoły
Administracji i Biznesu w Gdyni. Prowadzą oni badania naukowe i zajęcia
dydaktyczne z zakresu prawa finansowego od wielu lat. Myślą przewodnią
podjęcia prac nad Leksykonem było powierzenie Autorom przygotowania tych
haseł, które mieszczą się w tematyce prowadzonych przez nich badań naukowych.
Nie zawsze to się udawało. Niemniej zostały one opracowane samodzielnie przez
każdego z Autorów. W pełni też czują się oni odpowiedzialni za ich treść. Do
rąk Czytelników oddajemy drugie, poprawione i uaktualnione wydanie tego
opracowania.
Podręcznik Podstawy finansów i prawa finansowego został napisany przez autorów
reprezentujących trzy trójmiejskie uczelnie: Uniwersytet Gdański, Wyższą
Szkołę Administracji i Biznesu w Gdyni oraz Akademię Morską w Gdyni.
Przeważają autorzy wywodzący się z Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu
Gdańskiego. Są to pracownicy Katedry Prawa Finansowego, którą przez ponad 20
lat kierował prof. zw. dr hab. Andrzej Drwiłło. W trzecim wydaniu podręcznika
znajdziesz uwzględnione przez autorów zmiany: dotyczące reformy administracji
skarbowej, której głównym celem jest: - ograniczenie skali oszustw
podatkowych, - zwiększenie skuteczności poboru należności podatkowych i
celnych, - zapewnienie obsługi klienta na wysokim poziomie, - obniżenie
kosztów funkcjonowania administracji skarbowej w relacji do poziomu
uzyskiwanych dochodów budżetowych oraz - rozwój profesjonalnej kadry; w prawie
celnym i - prawie podatkowym. Z publikacji dowiesz się o: - międzynarodowych
organizacjach finansowo-gospodarczych, - warunkach podejmowania i prowadzenia
działalności na rynku bankowym, ubezpieczeniowym, kapitałowym, usług
płatniczych, - uprawnieniach organów uchwałodawczych, kontrolnych i
wykonawczych w sprawach z zakresu finansów publicznych, - przyczynach i
założeniach konsolidacji przedmiotowo-podmiotowej w ramach administracji
skarbowej, - istocie, celach i głównych zadaniach Krajowej Administracji
Skarbowej, - strukturze organizacyjno-prawnej krajowej administracji
skarbowej, - uprawnieniach o charakterze kontrolnym oraz operacyjno-
rozpoznawczym organów Krajowej Administracji Skarbowej, - istocie, funkcjach i
rodzajach systemów płatniczych, - formach transferu środków pieniężnych, -
zezwoleniach dewizowych, - instrumentach polityki pieniężnej, - prawie celnym
w unijnym i międzynarodowym systemie celnym, - wspólnej polityce handlowej
Unii Europejskiej, - taryfach celnych, wartościach celnych towarów,
procedurach celnych, powstaniu długu celnego, - wieloletnim planie finansowym
państwa, - racjonalizacji wydatków publicznych, - potrzebach pożyczkowych
Skarbu Państwa, - zasadach i trybie zaciągania pożyczek publicznych przez
Skarb Państwa, - długu publicznym i długu Skarbu Państwa, - postępowaniach
kontrolnych i czynnościach sprawdzających w prawie podatkowym, - finansowaniu
ubezpieczeń społecznych, - odpowiedzialności osób, które gospodarują środkami
publicznymi lub wykonują określone czynności w imieniu podmiotu niezaliczanego
do sektora finansów publicznych, - karach za naruszenie dyscypliny finansów
publicznych, - formach niepodatkowych dochodów jednostek samorządu
terytorialnego, - dochodach samorządowych jednostek budżetowych, - ogólnych
zasadach zaciągania zobowiązań przez jednostki samorządu terytorialnego, -
wydatkach samorządu terytorialnego, - nadzorze i kontroli finansów samorządu
terytorialnego. Publikacja szeroko omawia: - międzynarodowe prawo finansowe, -
prawo rynku finansowego, - administrację finansów publicznych, - system
pieniężny, - prawo dewizowe, - prawo walutowe, - polskie prawo bankowe, -
prawo celne, - prawo budżetowe, - fundusze publiczne, - prawo podatkowe, -
prawo finansowe ubezpieczeń społecznych, - dyscyplinę finansów publicznych, -
prawo finansowe samorządu terytorialnego.
