Hryszko Rafał Bücher

Basen Morza Czarnego od 2 poł. XIII w. stał się obszarem intensywnej działalności handlowej Genueńczyków, prowadzonej w oparciu o sieć faktorii. Przebywający w nich kupcy angażowali swój kapitał zarówno w wymianę lewantyńską, jak i handel regionalny, którego podstawą były naturalia. Oba te nurty wymagały lepszego rozpoznania poszczególnych rynków, a z czasem skłaniały kupców do osiedlania się w węzłowych miejscych wymiany. Jednym z takich obszarów były ziemie Królestwa Polskiego.

Średniowieczne słodycze katalońskie w źródłach i literaturze (z wyborem tekstów z XIV i XV wieku) W niniejszej pracy zgromadzono teksty będące fragmentami średniowiecznych katalońskich zabytków kultury pisanej. Ich wspólnym mianownikiem są kwestie wyrobu i konsumpcji słodyczy. Wśród nich pierwszoplanową rolę odgrywają teksty użytkowe, czyli średniowieczne receptury cukiernicze spisane w języku katalońskim. Osobne miejsce zajmuje fragment źródła narracyjnego o charakterze kronikarskim, wyjęty z Llibre de les solemnitats de Barcelona (Księgi uroczystości Barcelony) oraz wyimki, kolejno: ze średniowiecznego dzieła naukowego, jakim była encyklopedyczna summa wiedzy Franceska Eiximenisa, pt. Lo Crestia (Chrześcijanin), i z zabytku piętnastowiecznej homiletyki – kazanie Wincentego Ferrariusza oznaczane jako Kazanie wielkopostne z 19 marca 1413 r. Wybór każdego z nich, choć rzecz jasna subiektywny, z pewnością był nieprzypadkowy. Wynika to z faktu, że zawarte w nich informacje rzucają światło na ciągle jeszcze słabo dostępną dla szerszego kręgu odbiorców kwestię produkcji i konsumpcji słodyczy w dawnych wiekach, w naszym wypadku w epoce późnego średniowiecza. Z Przedmowy

U schyłku wieków średnich daje się zauważyć istotna zmiana w podejściu do spożywania konfitur, owoców kandyzowanych, nugatów i wszelkiego rodzaju draży, uznawanych dotąd za produkty aptekarskie. Zdaniem włoskiego lekarza Maino de Maineri, żyjącego na przełomie XIII i XIV w., słodkie lekarstwa były już wówczas nadużywane przez ludzi zdrowych, którzy przyjmowali je nie z potrzeby terapeutycznej, lecz czystego łakomstwa. Proces ten zainicjowany został w kręgu cywilizacji muzułmańskiej, a następnie przejęty przez kraje kultury łacińskiego Zachodu. Jednym z nich była Korona Aragonii, z dominującym pierwiastkiem katalońskim.