Andrzej Juchniewicz Bücher

Autor analizuje późną twórczość Urszuli Kozioł, której początek można datować na rok 1989. Poza zestawieniem opinii na temat strategii poetyckich wykorzystywanych przez pisarkę od momentu debiutu, autor sprawdza operatywność kategorii stylu późnego zaproponowanej przez Edwarda Wadie Saida i Mieczysława Wallisa. W przypadku Kozioł próba dostrzeżenia jakiejkolwiek artystycznej wolty w najnowszych tomach okazuje się niemożliwa ze względu na wieloletnią konsekwencję, z jaką poetka rozwija swój literacki projekt. Nasilenie elegijności i gestów pożegnania wzrosło po opublikowaniu Klangoru, który poetka zadedykowała zmarłemu Feliksowi Przybylakowi. Od tego momentu starość i znikanie stają się głównymi tematami tomów poetyckich, jednak poza stałym sondowaniem bycia na granicy światów poetka decyduje się na ciągłe partycypowanie w sprawach dotyczących bezpieczeństwa, narodu i pokoju. Na czas późnej twórczości Kozioł przypadają wiersze, które świadczą o nieustannym poszukiwaniu sposobów rejestrowania procesu odchodzenia, ubywania i znikania, bazujące na polaryzacji ciszy i hałasu lub metaforze labiryntu.

Proponowana w Poetykach Zagłady konstelacja nazwisk poetek i poetów budzi zastrzeżenia, ponieważ nikt dotąd nie poszukiwał punktów wspólnych poezji Julii Fiedorczuk, Haliny Poświatowskiej, Wisławy Szymborskiej i Tadeusza Śliwiaka. Krytyczne formuły dotyczące niektórych z nich zawierały jedynie część prawdy o ich twórczości, co przez lata ustaliło sposób pisania o ich dokonaniach. Ostatnio pojawiło się wiele publikacji na temat omawianych poetów, jednak autorzy koncentrowali się na innych zagadnieniach. Zestawienie wybranych autorów, reprezentujących różne pokolenia i idiomy, nie zostało zasugerowane w istniejących opracowaniach o współczesnej poezji polskiej. Moim celem jest nie tyle udowodnienie jednolitej grupy z cechami wspólnymi, ile zarysowanie projektu opisu strategii sprzeciwu wobec przemocy, nie tylko związanej z Holokaustem. Wybrani autorzy pokazują, że reakcje na przemoc dotyczą różnych pokoleń. Choć większość poetów powraca do tematu Zagłady jako kluczowego wydarzenia XX wieku, historia konfliktów zbrojnych nie kończy się na latach czterdziestych. Dlatego ważne jest, aby książka zawierała studium wykraczające poza czasowe cezury narodowego socjalizmu (1933-1945), umożliwiające wielokierunkowe badanie rejestrowania przemocy i zarządzania afektami wynikającymi z doświadczeń granicznych.