Zajadło Jerzy Bücher

Jerzy Zajadło's achievement is that by giving an impassioned account of Lord Mansfield's life and career he enhances the Polish reader's knowledge of courts and their functioning: of what a judge as a skilled jurist - must grapple with in passing judgment; of his/her confrontation with social and political expectations. (Let us not be afraid to acknowledge that such confrontations happen, but they have to be faced in accord with a professional ethos and with the tools of the legal trade.) And in this matter the example of Mansfield as an advisor to the King who was also able as a judge to maintain an appropriate distance and objectivity may prove particularly instructive. The author manages successfully to capture the distinctive philosophy of judgment demonstrated by Mansfield. That philosophy is expressed in an approach to law that is inclusive and one that cares for the social roots that give it legitimacy. In this way, the author and his subject demonstrate a congruence of cognitive principles. Zajadło's presentation of Lord Mansfield as a jurist takes place via a discussion of his judgments, and these judgments are the book's real protagonists. Rarely have doubtful and controversial issues or the dilemmas of judgment been presented in such a readable form. Professor Ewa Łętowska

Wiązanie kultury i historii Grecji ze współczesnością jest wiodącą myślą recenzowanej książki. Potwierdza się nie zawsze wszystkim znana prawidłowość: sięganie do historii jako źródła wiedzy o świecie ma sens głównie wtedy, gdy myśli się o współczesności. Nie znaczy to jednak, że wyciąga się z niej naukę na przyszłość. Niestety bliższe praktyce społecznej jest porzekadło Historia non docet. () Nie jest prawdą, że ta książka, to tylko garść refleksji, jakie przy lekturze fascynujących komedii Arystofanesa mogą się nasunąć, w sposób bardziej lub mniej uprawniony, współczesnemu teoretykowi i filozofowi prawa. To znakomita panorama greckiej demokracji, jej przywar i zaskakujących analogii do dziwactw świata, w którym żyjemy. Można ją także nieco inaczej scharakteryzować: perfekcyjnie udokumentowana, erudycyjna w najwyższym stopniu, napisana z niezwykłą swadą i bystrością, charakteryzującymi wszystkie dzieła profesora Jerzego Zajadły, najwybitniejszego polskiego filozofa i teoretyka prawa, uczonego o wymiarze europejskim. Z recenzji prof. Stanisława Waltosia

Kardynalne cechy procedur sądowych, jak bezstronność, jawność, domniemanie niewinności, kontradyktoryjność, równość stron, skargowość, instancyjność, mają swoje źródło w prawie starożytnych Aten. Badaczy prawa do dziś inspiruje też ustrój ateńskich sądów i sposób sprawowania wymiaru sprawiedliwości. () Osobliwością, a wręcz fenomenem prawa ateńskiego był niezawodowy (amatorski) charakter wymiaru sprawiedliwości. Sędziami byli obywatele Aten, którzy prawo poznawali na podstawie mów wygłaszanych przez strony procesowe. Autor trafnie wskazuje na potrzebę poszerzenia refleksji prawie o dorobek pozostawiony przez starożytne Ateny. Osoba Demostenesa i napisane przez niego mowy stanowią zaś dobry materiał do oceny współczesnego prawa, a zwłaszcza autorytarnych zmian dokonanych w polskim prawie. Oceniana praca, razem z wcześniejszą książką Cyceron dla prawników (Gdańsk, 2019) obejmuje złoty okres w dziejach rozwoju prawa, w którym kształtowały się podstawowe pojęcia o prawie, dotyczące m.in. sprawiedliwości i słuszności, celów prawa i jego związku z moralnością, cech i zasad, wartości podlegających ochronie prawnej i sposobu ich ochrony. Kwestie te są od lat przedmiotem dociekań historyków, filozofów i dogmatyków prawa, gdyż nic nie straciły ze swej aktualności. Z recenzji prof. Jerzego Skorupki