Artur Pałyga Bücher

Zbiór kilkudziesięciu tekstów dotyczących nietuzinkowych osób, ciekawych miejsc i istotnych wydarzeń związanych z grodem nad Wisłokiem w okresie galicyjskim. To właśnie w Rzeszowie urodził się pionier szczepień przeciwko ospie Wojciech Boduszyński, tu na początku swej kariery występowała Helena Modrzejewska, stąd pochodził wybitny reżyser Fred Zinnemann. Z książki można dowiedzieć się również o początkach prasy rzeszowskiej, niezwykłej rodzinie Januszów, której zawdzięczamy fotograficzną dokumentację miasta, konspiracyjnej działalności Ignacego Łukasiewicza, tematach z jakimi zmagali się pierwsi rzeszowscy maturzyści, wizycie cesarza Franciszka Józefa i wielu innych wydarzeniach.

Lutka wzywa swoje siostry, Majkę i Kryśkę, na wieść o śmierci matki, Stanisławy. W noc jej odejścia, kobiety, które dawno się nie widziały, czuwają przy matce i wspominają swoje życie od dzieciństwa do dorosłości. Pałyga przedstawia historię polskiej wsi powojennej z perspektywy trzech różnych, ale bliskich sobie kobiet. Wspomnienia córek ukazują czasy biedy, surowego życia, a następnie zmiany cywilizacyjnej, która przywróciła ludziom godność i nadzieję. Jednak kryzys, który przyniósł rozpad gospodarstw i emigrację, także odcisnął piętno na ich życiu. Mężczyźni wymarli, młodzi wyjechali, a w wiosce pozostały tylko starsze kobiety. Córki zadają sobie pytanie, co zrobiły, by ich dzieci porzuciły wieś i zerwały kontakt z rodziną, jednocześnie wspominając, jak ich matka potrafiła bić, co do dziś boli. W nocnych rozmowach odkrywają historię przemocy, wstydu i kompleksów wiejskich. Pytają, dlaczego są takie, jakie są, i próbują szczerze rozmawiać o swoich emocjach. Dialogi przerywa pieśń matki, której pamięć wciąż szuka ujścia. Pałyga określa swoją sztukę jako country blues, tworząc muzyczną kompozycję trzech głosów i jednego nieco pozaziemskiego continuo, co prowadzi do odrodzenia po nocnych zmaganiach.