Szeptycki Andrzej Bücher

Książka ukazuje ewolucję relacji między Polską a Ukrainą, przechodząc od nieufności i stereotypów do koncepcji „strategicznego partnerstwa” oraz wzajemnego braterstwa. Kluczowymi momentami w zbliżeniu obu państw były uznanie niepodległości Ukrainy przez Polskę jako pierwsze państwo na świecie, pomarańczowa rewolucja w 2004 roku oraz działania prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego na rzecz pokojowego rozwiązania kryzysu politycznego. Ważne wydarzenia to także rewolucja godności i początek wojny rosyjsko-ukraińskiej w latach 2013-2014 oraz pełnoskalowa agresja Rosji na Ukrainę w 2022 roku, podczas której Polacy udzielili Ukrainie znaczącej pomocy. Praca wyróżnia się bogatą i dobrze zorganizowaną warstwą faktograficzną, a autor, profesor Szeptycki, z powodzeniem panuje nad narracją, nie pozwalając, by wydarzenia go poniosły. Tekst jest dobrze zbalansowany, a mimo gęstości materii, czyta się go płynnie. Szeptycki, z długoletnim zainteresowaniem sprawami ukraińskimi, dostarcza całościowe wprowadzenie do tematu, prezentując zarys historii Ukrainy, zwłaszcza ostatnich 30 lat, oraz aktualne problemy współczesności. Narracja staje się coraz ciekawsza w miarę zbliżania się do teraźniejszości.

Destabilizacja regionu w 2020 r. skłania do podjęcia refleksji nad sytuacją w państwach Europy Wschodniej i Kaukazu Południowego w okresie od ukraińskiej „rewolucji godności” („Euromajdanu”) do chwili obecnej. Książka prezentuje analizę sytuacji wewnętrznej w krajach regionu, ze szczególnym uwzględnieniem „zamrożonych konfliktów” na Ukrainie, w Mołdawii, Gruzji i Azerbejdżanie, a także relacji państw Partnerstwa Wschodniego z ich najważniejszymi partnerami zagranicznymi, w szczególności Federacją Rosyjską i Unią Europejską. Spośród wymienionych już sześciu państw regionu najwięcej uwagi poświęcono Ukrainie – zarówno dlatego że jest ona największym państwem w regionie i najważniejszym partnerem Polski, jak i dlatego, że to wydarzenia na Ukrainie w latach 2013–2014 zainicjowały pewne przemiany w regionie, które będą przedmiotem analizy. Praca oparta jest na materiałach źródłowych z państw regionu, dokumentach organizacji międzynarodowych, opracowaniach naukowych i eksperckich, ze szczególnym uwzględnieniem prac Ośrodka Studiów Wschodnich im. Marka Karpia, a także tekstach publikowanych przez autora w latach 2014–2021 nałamach „Rocznika Strategicznego”.