Jacek Dehnel Bücher

Jacek Dehnel, Star der jungen Literatur in Polen, rekonstruiert in seinem neuen Roman die Biografie des einzigen Sohns des berühmten Francisco de Goya. Zeit seines Lebens steht er im Schatten seines genialen Vaters und wird als Künstler nicht produktiv. Als Javier auch noch argwöhnen muss, dass Vater Francisco seine Frau verführt, und sich sein eigener Sohn Mariano mehr zum Großvater hingezogen fühlt, scheint seine Rolle als Verlierer festzustehen. Bis er in einem kreativen Rausch über sich selbst hinauswächst. Dehnels fesselndes Psychogramm dieser Vater-Sohn-Beziehung ist gleichzeitig eine überzeugende literarische Deutung der „Schwarzen Bilder“ – der wohl rätselhaftesten Gemälde der Kunstgeschichte.

Ein Roman, der versunkene Welten zum Leuchten bringt. Sie muss einmal eine sehr schöne Frau gewesen sein. Noch im Alter wird Jaceks Großmutter bei ihrem Kosenamen genannt: «Lala» – das Püppchen. Wenn ihr Enkel ihr zuhört, gibt es für Lala nichts Schöneres, als zu erzählen. Von ihrem Großvater, dem legendären Besitzer des ersten Autos in der Ukraine, von ihrer adligen Mutter, die eine Ehe sausenließ, als der Vater endlich um sie warb, und nicht zuletzt von sich selbst. Hineingeboren in die alte Welt des polnischen Landadels, erlebt Lala den Zweiten Weltkrieg, die deutsche Besatzung, den Umbruch aller Werte. «Lala» ist das Porträt einer schillernden Frauengestalt, eine weitgespannte Familiensaga – und die Geschichte der zärtlichen Freundschaft zwischen Enkel und Großmutter. «Eine Liebeserklärung an die Literatur und eine Hommage an eine außergewöhnliche Frau.» Berliner Zeitung

Eine makabre Dystopie, überraschend nonchalant und bei all den Zombies bisweilen mit Witz erzählt: Der polnische Schriftsteller Jacek Dehnel beschreibt, was geschehen mag, wenn die Geister der Vergangenheit tatsächlich zurückkehren, wenn sie buchstäblich zu Tausenden aus ihren Gräbern kriechen – und wenn sie versuchen, das wahre Polen (wieder) herzustellen. Eine bittere Parodie auf polnische Verhältnisse, die sich aber nun – drei Jahre nach dem Erscheinen des Originals – auch noch ganz anders lesen lässt: Was passiert, wenn Wahnvorstellungen aus der Verhangenheit eine ganze Gesellschaft zu ergreifen scheinen und blutige Realität für die Nachbarn werden, kann man derzeit am Beispiel Russlands und seinem Krieg gegen die Ukraine beobachten. Das Buch schärft auch dafür den Blick. – Das Projekt wird kofinanziert durch das Programm Kreatives Europa der Europäischen Union.

Offers an introduction to the Polish poetry where the authors' re-examine and experiment with traditional poetic forms, themes and cultural references.

Ojciec, syn i wnuk: trzy monologi opowiadające wspólną historię. I jedno arcydzieło: wymalowany na ścianach podmadryckiej samotni, Domu Głuchego, monumentalny cykl Czarnych obrazów, który jest kluczem do tego, co zdarzyło się między Francisco, Javierem i Mariano, a co do dziś zdarza się w niejednej patriarchalnej rodzinie. Powieść Jacka Dehnela, jednego z najgłośniejszych pisarzy młodego pokolenia, to przejmująca opowieść o życiu w cieniu geniusza. O niszczącej presji, jaką na syna wywiera potężny i despotyczny ojciec. Francisco Goya na początku XIX wieku jest u szczytu sławy i u progu starości. Maluje dużo dla dworu królewskiego, ale zlecenia spływają z całej Hiszpanii. Czas dzieli między pracę, polowania i podboje miłosne. Nie gnuśnieje nawet, gdy po ciężkiej chorobie traci słuch. Tylko syn Javier nie całkiem mu się udał: ślęczy nad książkami, nie garnie się do farb. Jednak Francisco nie rezygnuje, chce ukształtować Javiera na swój obraz i podobieństwo. Decyduje nawet o jego ożenku, a potem zaczyna podejrzanie kokietować synową. Może we wnuku geniusz malarski znajdzie swoje wcielenie? Saturn to rewers biografii wielkiego artysty, który przez życie „idzie, skacząc po górach”, ale w jego domu częściej panują smutek, samotność i frustracja. Dehnel pokazuje, że genialny malarz to zarazem fanfaron i mitoman, przepełniony pychą i żądzami. Zastosowany w książce wielogłos narracyjny daje obraz edypalnego konfliktu, który dzieli Goyę i jego potomków.

Dekadencja, wirujący stolik i zbrodniarz z zaświatów. Jesień roku 1898. W Genewie zamachowiec wbija pilnik w serce cesarzowej Sissi, a do Krakowa przybywa Szatan – Stanisław Przybyszewski. Parę tygodni później eleganckie towarzystwo – w tym niezwykle podekscytowana profesorowa Szczupaczyńska – zbiera się w ekstrawaganckim Domu Egipskim, by wspólnie obserwować całkowite zaćmienie Księżyca oraz wziąć udział w seansie spirytystycznym. Do stołu zasiądzie dwanaście osób. Jedna z nich już od niego nie wstanie. Krakowska panna Marple czuje, że zagadki tej zbrodni nie uda się rozwiązać bez jej pomocy. Będzie musiała zaniedbać domowe obowiązki i Ignacego – ale przecież morderca sam się nie złapie.

Rubryki strat i zysków to zbilansowanie poetyckiej fascynacji Jacka Dehnela formą cyklu i poematu. Czytelnicy odnajdą tu ślady podróży – zarówno tych rozumianych dosłownie, jak i tych odbywanych po obszarach literatury, sztuki, metafizyki. Zwraca uwagę sprzężenie rytmu z treścią oraz malarskość tej poezji – zmysłowej, a zarazem podszytej ironią.

Bliska autorowi forma poematu powraca w pełnym rozkwicie. Poetycka kamera, przesuwając się stołecznymi ulicami, rejestruje nieubłagalną pracę czasu, splata ze sobą wzniosłość, wzruszenie i kicz, utrwala na taśmie kadry, które nie zmieściły się w kanonicznych scenariuszach. Jak pisze sam autor: To jest piosenka na zimę, to jest piosenka na nieszczęśliwą miłość, to jest piosenka niosąca się w środku nocy przez grudniową Warszawę. Czarna płyta, na kościach, ale o sercu.

Najnowsza powieść Jacka DehnelaKrivoklat, wieloletni pacjent zakład�w dla psychicznie chorych, obwołany przez austriacką prasę ?kwasowym wandalem?, ma za sobą historię niszczenia dzieł sztuki w najsłynniejszych muzeach Europy. I nie powiedział jeszcze ostatniego słowa.Powieść Jacka Dehnela, pastisz antymieszczańskiej tw�rczości Thomasa Bernharda, to przepojona czarnym humorem, wyrzucona na jednym oddechu opowieść o sztuce, miłości i człowieku, kt�ry nie boi się sprzeciwić społeczeństwu.

Wydana w formie gazety książka „Nowy Tajny Detektyw” to część szerzej zakrojonego „Projektu Tajny Detektyw”, który obejmuje oprócz tego płytę „Tajny”, wystawę multimedialną, koncerty z wizualizacjami i blog. Całość bazuje na dwóch nieocenionych źródłach dotyczących międzywojennej przestępczości: albumach operacyjnych policji polskiej z lat 1928-38 oraz wydawanym przez cztery lata (1931-35) skandalizującym i niezwykle popularnym tygodniku „Tajny Detektyw”. Książka pokazuje społeczeństwo dwudziestolecia od jego brzydszej, niewyidealizowanej strony. Widzimy brutalną rzeczywistości czasów Wielkiego Kryzysu (rozdział „Kryzys”): niszczące bezrobocie, nędzę ocierającą się niekiedy o śmierć głodową, wzajemną bezwzględność ludzi doprowadzonych do ostateczności. Wbrew powtarzanym po latach mitom wielokulturowa, wieloetniczna Polska nie jest wcale oazą spokoju i tolerancji, napięcia społeczne skutkują wzrostem nacjonalizmów („Mniejszości narodowe”), a populiści działają w służbie nazizmu i komunizmu, dwóch rosnących w siłę totalitaryzmów, które niebawem spustoszą całą Europę („Ideologie”).