Xoce Simayîl, Dînê Bîrewer

Mihemedê Pîrê û gencîneyên folklora Kurdî "Xoce Simayîl, dînê bîrewer” pirtûka mamoste Mihemedê Pîrê ya duyem e, ya ku îsal ji nav Weşanên Pîrê derdikeve. Vê carê em bi veçapeke nû ya Xoce Simayîl li pêşberî we ne. Ev pirtûk berhemeke ji gelek berhemên din yên mamoste M. Pîrê ne, ku wê ew jî di demeke nêzîk de bên çapkirin û weşandin û ji xwîner û hezkerên kurmancîyê re li ber destan bin. Di vê pirtûka xwe de nivîskar hemû serpêhatîyên Simayîlê dîn (wek çawa xelk wî li Cizîra rojavayê Kurdistanê nas dikin û bi teybetî li Amûdê, ji ber ku Simayîl bi xwe gelekî li Amûdê û gundên derûdorê maye), bi awayekî romane vedibêje, û behsa vê kesayeta seyr dike, vê kesayeta ku parçeyeke ji kevnetorê herêma Amûdê û gundên derûdorê, û kes tine li Cizîra Sûrîyeyê û bi navê wî nebihîstîye, û çend çîrok û serpêhatîyên wî ezber nekirîye. Û navê Simayîl pirrê caran di gelek civatan de, di bin konên şînîyan, di rûniştinên ber dîwaran, û komên kalemêran, yê ku ji xwe re dgihên hevûdin, tê gotin. Û guhdarê serpêhatîyên wî her dem ji Simayîlî matmayî dimîne, û dipirse, gelo ev mêrik çilo dîn bû? Hema ji me tevan biaqiltir û hişmedtir bû. Ji ber ku bi rastî gotinên Simayîlî gotinên zana bûn, çawa ku şîretbêj û pendîyar bû jî. Nivîskar Mihemedê Pîrê xelkê rojavayê Kurdistanê ye, di sala 1950î de li gundê Kurdoyê yê ser bi bajarê Amûdê ve ji dayik bûye. Di destpêka salên heftêyî de fakulteya dîrok û erdnîgarîyê li Zanîngeha Bêrûtê kuta kirîye, û nivîskarê mezintirîn ferhengeke Kurdî-Kurdî ye heya niha. Ferhenga ku bêhtir ji heftê hezar peyv, bêje, û hemwate di nava xwe de dicivîne, û amadekar ew bi şêweyekî akadêmîk û hostane şirove kirine. Û hêjayî gotinê ye ku tiştê herî taybet û bedew di vê ferhengê de ew e ku nivîskar hemû peyv, bêje, hemwate bi tenê ji herêma Cizîra Sûrîyeyê berhev kirine, û di ser wilo re jî nivîskar dikarîbû peyvên vê ferhengê bighîne derdora 70ê hezar peyvî. Weşanger